First I want to let you know before you read this, you have to know that it took me about a week to put my thoughts together on paper so respect my views….And these are just my VIEWS ...that is it....…Nothing more nothing less.......
Now kabla ya kusoma maoni yangu au kusikiliza maoni ya mtu yeyote ningekushauri ujisomee draft hiyo ya katiba mpya ya jamhuri ya muungano wa Tanzania kwanza wewe mwenyewe. Soma ya zamani na ya sasa hivi ili uone kama kuna tofauti. Soma na kuielewa halafu ndio utajua maoni yako ni yapi, lipi la kuongeza au lipi la kupunguza? Hakuna mtu asiye na maoni katika katiba hii mpya, kama huna maoni yeyote either hujaielewa au huna dira yeyote.
Pia fahamu kuwa hii ni nafasi ambayo unatakiwa kuitumia kwa makini sana. Kuna watu wengi sana wanazaliwa na kuishi kwa katiba ya nchi waliyoikuta na kufa bila kupata bahati ya kutengeneza katiba ambayo wangependa kuitumia wao wenyewe au watoto wao. Hivyo kwavile umepata nafasi hii ya kuchangia maoni yako katika katiba hii mpya unatakiwa kumshukuru Mungu sana na kuitumia nafasi hii kwa busara sana na pia usiwasahau hao watakaokuja huko mbeleni kuitumia katiba hii. Fikiria kama wewe unavyotumia katiba ambayo mtu mwingine aliiitengeneza inakusaidiaje wewe kama raia wa kawaida? Hivyo unapotoa maoni yako usijifikirie wewe mwenyewe tu bali kumbuka watoto wako, wajuukuu zako na vizazi vinavyokuja ambavyo vitaitumia hii katiba. Huwezi jua katiba nyingine itakuja kutengenezwa lini. So be grateful for having this opportunity and don't take it for granted.
Okay nikiangalia ni jinsi gani nchi za wenzetu zinaendelea, nimegundua kuwa pamoja na uongozi mzuri na kuwa accountable kwa mambo mengi lakini
katiba nzuri, wananchi kujua katiba yao na kuparticipate katika mambo yote ya
serikali kuanzia serikali za chini mpaka juu ni jambo moja kubwa sana linalochangia
kupata maendeleo hayo. Ninaona kuwa vijana na wazee wengi wanajihusisha katika mambo mengi yanayohusu serikali sana ukilinganisha na Tanzania. Na pia kila kitu chao kinaanzia katika katiba sio Tanzania kila siku mtu anaamka na kutunga sheria zake na kuwaambia watu fanyeni hivi au msifanye hivi bila kujali katiba ya nchi inasemaje?
Ukija kwenye rasimu hii jambo nililonifurahisha ni kuona jinsi tume hii ilivyojitahidi sana kusikiliza maoni ya watu wengi. Hilo ni
jambo la kuwapongeza sana.
Miaka ya nyuma ilikua ni viongozi ndio wana sauti ya mmwisho lakini ukiangalia sasa hivi mambo mengi sana niliyokua ninatweet yameingia. Mambo ambayo mimi binafsi nimeona yana mapungufu ni kuwa kama
hii tume waliaminiwa na kuteuliwa na kukubalika na jamii kutengeneza katiba mpya basi ni bora wangeweka kila kitu katika katiba hii. Vyote vinavyojulikana vipo sasa hivi au havijaingia sasa hivi Tanzania wangeviweka. Kwavile ulimwengu unabadilika sana na watu wengi wanahamia Tanzania ni lazima miaka ya huko mbele wageni wengi wataleta taibia na mambo ambayo huko kwao ni legal kuyafanya. Ili kwa Tanzania kulinda nchi na kuiweka katika jamii wanayoitaka ni bora kuweka kila kitu Tanzania inavchoamini au kutoamini kikaeleweka. Katiba ndio kioo cha nchi. Katiba ndio inaonyesha nchi imeendeleaje na katiba ndio ya kutunza Tanzania ya mwaka 1961.
Ukisoma rasimu hii utaona kuwa sehemu za mwazoni za katiba ni vitu vingi hawajavigusa kabisa au kuvielezea kabisa wameacha kama katiba ya zamani. Hatujui sababu ya kwanini miaka ya huko nyuma waliacha hivyo au kuachia bunge, dini au jadi na mila kutumia sheria zao, hi swali hatuwezi kulijibu lakini kilichopo sasa hivi ni kutengeneza katiba ambayo itaingiza kila kitu kinacholinda jina la Tanzania na wananchi wake kwa ujumla. Sasa katiba ya sasa hivi ikiacha mambo mengi bila ya kuyaelezea ina maana inawaachia tena jadi, mila, dini au bunge kutunga sheria hizo. Nchi ya Tanzania ni ya watanzania na sio ya mila fulani, jadi fulani au dini fulani. na pia tunajua mila na jadi nyingi zina sheira zinazokandamiza watoto na wanawake. Kuna dini zinazokandamiza wanawake sasa kupata nafasi hii ya kurekebisha mambo hayo na kuacha kufanya hivyo sio kuitendea jema nchi na wananchi kwa ujumla.
Pia kuacha vipengele fulani na kusema bunge litatunga sheria hiyo sio right pia. Bunge ni wananchi na pia ndio bunge ni la kutunga sheria lakini linafanya hivyo kwavile katiba ikiwa imetengenezwa hivyo vitu vilikua havipo au vitu vilivyokuwa vimewekwa kwenye katiba vimepitwa na wakati. Lakini sasa hivi wamepewa nafasi ya kutengeneza katiba viwekwe vitu vyote ambavyo viko applicable leo. Huko mbele ikifika wakati bunge linahitajika kubadilisha au kuengeza basi lifanye hivyo. Bunge ni sauti ya wananchi lakini pia wabunge wengi hutetea maslahi yao.
Ukisoma rasimu hii utaona kuwa sehemu za mwazoni za katiba ni vitu vingi hawajavigusa kabisa au kuvielezea kabisa wameacha kama katiba ya zamani. Hatujui sababu ya kwanini miaka ya huko nyuma waliacha hivyo au kuachia bunge, dini au jadi na mila kutumia sheria zao, hi swali hatuwezi kulijibu lakini kilichopo sasa hivi ni kutengeneza katiba ambayo itaingiza kila kitu kinacholinda jina la Tanzania na wananchi wake kwa ujumla. Sasa katiba ya sasa hivi ikiacha mambo mengi bila ya kuyaelezea ina maana inawaachia tena jadi, mila, dini au bunge kutunga sheria hizo. Nchi ya Tanzania ni ya watanzania na sio ya mila fulani, jadi fulani au dini fulani. na pia tunajua mila na jadi nyingi zina sheira zinazokandamiza watoto na wanawake. Kuna dini zinazokandamiza wanawake sasa kupata nafasi hii ya kurekebisha mambo hayo na kuacha kufanya hivyo sio kuitendea jema nchi na wananchi kwa ujumla.
Pia kuacha vipengele fulani na kusema bunge litatunga sheria hiyo sio right pia. Bunge ni wananchi na pia ndio bunge ni la kutunga sheria lakini linafanya hivyo kwavile katiba ikiwa imetengenezwa hivyo vitu vilikua havipo au vitu vilivyokuwa vimewekwa kwenye katiba vimepitwa na wakati. Lakini sasa hivi wamepewa nafasi ya kutengeneza katiba viwekwe vitu vyote ambavyo viko applicable leo. Huko mbele ikifika wakati bunge linahitajika kubadilisha au kuengeza basi lifanye hivyo. Bunge ni sauti ya wananchi lakini pia wabunge wengi hutetea maslahi yao.
Jambo lingine nililoliona ni kuwa kama katiba hii ingetumika
kama katiba ya hizi nchi kipeke yake ingekua nzuri na ingekua inahitaji vitu
vichache kuongeza au kuvibadilisha lakini kama hii katiba ndio ya muungano basi hizi serikali
zitakazotengenezwa zitakua jina tu na hazitakua na mamlaka yeyote. Hii katiba imetengenezwa kwa lugha ya kuonyesha kuwa kutakua na serikali tatu lakini ukisoma zaidi unaona mamlaka yote yapo katika serikali ya muungano. Ukiangalia kwa undani utaona kuwa serikali
hizo zitakua na migongano na serikali ya muungano katika utekelezaji wa mambo
ya nchi zao kipekee. Katiba hii iwe adopted na kila nchi kipeke yake na kama
kila nchi ikitaka kuadd au kupunguza mambo yake basi wafanye hivyo. Halafu
warudi watengeneze katiba ya muungano ambayo italink hizi nchi mbili.
Kwanza kwa katiba hii serikali itakua ni kubwa sana sana.
Na kuna ambao watakua hawana kazi ya kufanya lakini wanalipwa tu mishahara
especially viongozi wa serikali hizo za chini ya muungano. Na pia bila kusahau
siasa, je hebu tufikirie raisi wa muungano akiwa ametokea CHADEMA na wa Tanzania
bara awe ametokea CCM kweli kuna jambo la maendeleo litakalo msaidia mwananchi wa kawaida litafanyika
hapo? Ni lazima kufikiria ukweli wa mambo haya kuliko kuwaza kulinda muungano kwanza au kutafuta kutengeneza kaazi ambazo hazitaisaidia Tanzania. Je faida za kuwa na serikali tatu ambazo zitakua gharama sana kuziongoza zinazidi faida za kuwa na muungano wa serikali?
Kwanza mimi kwa upande wangu ninavyoona sio lazima muungano wa Tanganyika na Zanzibar
ulindwe na chombo kama serikali. Kama huu muungano ndio unaofanya wafikirie kuwa na serikali tatu inabidi wafikirie tena. Ni heri kuwe na chombo kitakacho link hizi nchi na kuweka sheria
za kulinda na kunufaisha kwa pande zote mbili. Au kuuvunja muungano hizi nchi zijitengenezee katiba zao peke yao halafu ndio warudi kwenye meza wajadili ni vipi wataweka muungano wao.
Aumimi nafikria kwa kujaribu kupunguza gharama za kuwa na serikali tatu ni heri wafikirie kuwa na serikali moja na kufanya Tanzania ie nchi ya majimbo. Kuwe na majimbo kama matano upande wa bara na Zanzibar kuwe na majimbo mawili yote hayo yawe chini ya serikali hii ya jamuhuri ya mungano wa Tanzania. hayo majimbo ndio yawe na viongozi wao na katiba zao ambazo zitakua chini ya serikali ya muungano. kwa kufnay hivyo itasaidia sana nchi pia kwa vile kilichokizuri Mwara sio kizuri Bukoba. Kilicho kizuri Tabora sio kizuri Zanzibar.
Na pia serikali ya majimbo itasaidia kuleta maendeleo katika kila jimbo. Hii ya sasa hivi ya mikoa inayotengeneza hela kusaidia mikoa amabayo haitengenezi hela ianazidisha uzembe. na pia inapunguza ubunifu. kwa wenzetu huku ni kuwa unakuala ulichopanda. Ingawaje central Govt inapeleka hela kwenye majimbo yao kutokana na population ya watu lakini kila mji unamaendeleo kutokana na ubunifu wao na mchango wao katika jamii. Utakuta sehemu zingine zina recreation nyingi nzuri na bure kwa watu wanaoishi hapo lakini sehemu zingine utakuta ni simple tu.
Na pia sasa hivi hata vijana wengi upande wa Tanzania bara wameshakua na akili ya kujiuliza ni nini faida ya huu muungano? Ni kiasi gani kinatumika kutoka Tanzania Bara kusaidia kuchangia katika maendeleo ya Zanzibar? Na kwa kufanya hivyo je Tanzania bara wanapata faida ipi? Tunaona upande wa Zanziball ndio wanakua vocal zaidi kutaka huu muungano uishe lakini ukweli hata vijana wengi wa upande wa Tanzania bara wanaanza kuona chokochoko za huko Zanzibar zinaanza kuvuka bahari na kuigia upande wa Tanzania bara. Sasa wanajiuliza hayo yote yanawafikia for the sake of muungano je ni kwa faida gani wanayopata? Hivyo bila kuurekebisha hayo ni kulazimisha huu muungano bila kuangalia gharama za kurun hizo serikali tatu zitagharimu kiasi gani au zitatoka wapi na kuengeza chuki nyingi kwa wale ambao wanachoshwa. Na pia ni kuongeza kurudisha nyuma maendeleo ya nchi kwa pande zote ambayo yanahitajika sana.
Aumimi nafikria kwa kujaribu kupunguza gharama za kuwa na serikali tatu ni heri wafikirie kuwa na serikali moja na kufanya Tanzania ie nchi ya majimbo. Kuwe na majimbo kama matano upande wa bara na Zanzibar kuwe na majimbo mawili yote hayo yawe chini ya serikali hii ya jamuhuri ya mungano wa Tanzania. hayo majimbo ndio yawe na viongozi wao na katiba zao ambazo zitakua chini ya serikali ya muungano. kwa kufnay hivyo itasaidia sana nchi pia kwa vile kilichokizuri Mwara sio kizuri Bukoba. Kilicho kizuri Tabora sio kizuri Zanzibar.
Na pia serikali ya majimbo itasaidia kuleta maendeleo katika kila jimbo. Hii ya sasa hivi ya mikoa inayotengeneza hela kusaidia mikoa amabayo haitengenezi hela ianazidisha uzembe. na pia inapunguza ubunifu. kwa wenzetu huku ni kuwa unakuala ulichopanda. Ingawaje central Govt inapeleka hela kwenye majimbo yao kutokana na population ya watu lakini kila mji unamaendeleo kutokana na ubunifu wao na mchango wao katika jamii. Utakuta sehemu zingine zina recreation nyingi nzuri na bure kwa watu wanaoishi hapo lakini sehemu zingine utakuta ni simple tu.
Na pia sasa hivi hata vijana wengi upande wa Tanzania bara wameshakua na akili ya kujiuliza ni nini faida ya huu muungano? Ni kiasi gani kinatumika kutoka Tanzania Bara kusaidia kuchangia katika maendeleo ya Zanzibar? Na kwa kufanya hivyo je Tanzania bara wanapata faida ipi? Tunaona upande wa Zanziball ndio wanakua vocal zaidi kutaka huu muungano uishe lakini ukweli hata vijana wengi wa upande wa Tanzania bara wanaanza kuona chokochoko za huko Zanzibar zinaanza kuvuka bahari na kuigia upande wa Tanzania bara. Sasa wanajiuliza hayo yote yanawafikia for the sake of muungano je ni kwa faida gani wanayopata? Hivyo bila kuurekebisha hayo ni kulazimisha huu muungano bila kuangalia gharama za kurun hizo serikali tatu zitagharimu kiasi gani au zitatoka wapi na kuengeza chuki nyingi kwa wale ambao wanachoshwa. Na pia ni kuongeza kurudisha nyuma maendeleo ya nchi kwa pande zote ambayo yanahitajika sana.
Na pia kwa maoni yangu kama
wakiamua kuacha Tanzania
ya serikali tatu basi viongozi wa jamuhuri ya muungano wote na wafanyakazi wa serikali ya jamuhuri ya muungano wasiwe wanasiasa au kujihusisha na mambo ya siasa.
Wakiachia viongozi hao wawe wanasiasa italeta mgongano kwa nchi ndogo kama Tanzania
ambayo demokrasia ya kweli bado ni changa sana.
Kwa maelezo ya katiba hii madaraka yote ya nchi ya Tanzania anayo raisi wa muungano lakini
utekelezaji wa kila nchi atakua nayo raisi wa nchi pekee ni bora wafikirie hilo mapema. Kama
nilivyosema hapo mwanzoni sipati picha iwapo raisi wa muungano anatoka CCM halafu raisi wa Tanzania bara (Tanganyika) anatoka CDM.
Kama watakua na serikali ya majimbo basi sio vibaya kuwa na viongozi wanasiasa kwa vile kutakua na viongozi wengi katika kila jimbo na huyo raisi atakua anawajibika kwa viongozi wengi wa majmbo ambao kati yao kutakua na wanaotoka katika chama chake na kuna watakao toka kwenye vyama vingine hivyo hawezi kuwa na upendeleo kwa kiongozi au maendeleo ya jimbo moja na kuwakandamiza viongozi wa majimbo membine kwa vile hawatoki katika chama chake. Kuachia viongozi wa jamuhuri ya muungano wawe wanatokea kwenye siasa kutakua na migongano ya ndani na kama ndio hivyo miaka mitano wanayoruhusiwa na uwezekano wa kiongozo kuwa kiongozi kwa terms mbili ni mkubwa sana Tanzania basi inakua miaka kumi isiyo na jambo la manufaa yeyote kwa mwananchi kutokana na viongozi kutokuelewana kwa ajili ya siasa.
Kama watakua na serikali ya majimbo basi sio vibaya kuwa na viongozi wanasiasa kwa vile kutakua na viongozi wengi katika kila jimbo na huyo raisi atakua anawajibika kwa viongozi wengi wa majmbo ambao kati yao kutakua na wanaotoka katika chama chake na kuna watakao toka kwenye vyama vingine hivyo hawezi kuwa na upendeleo kwa kiongozi au maendeleo ya jimbo moja na kuwakandamiza viongozi wa majimbo membine kwa vile hawatoki katika chama chake. Kuachia viongozi wa jamuhuri ya muungano wawe wanatokea kwenye siasa kutakua na migongano ya ndani na kama ndio hivyo miaka mitano wanayoruhusiwa na uwezekano wa kiongozo kuwa kiongozi kwa terms mbili ni mkubwa sana Tanzania basi inakua miaka kumi isiyo na jambo la manufaa yeyote kwa mwananchi kutokana na viongozi kutokuelewana kwa ajili ya siasa.
Jambo lingine la kubadilisha
mimi naona ni kupunguza muda wa kuwa kiongozi kutoka miaka mitano kwenda minne.. Miaka mitano na kuwa
unaruhusiwa mara mbili ni mingi sana na inawafanya viongozi wawe wazembe na maendeleo yanachukua miaka 10 tena
kubadilika. Just kupunguza mwaka mmoja chini utaleta mabadiliko mengi sana na kutakua na tofauti kubwa sana katika uwajibikaji wa viongozi hawa.
Kubwa sana ambalo linahitaji kubadilika pia ni kuwa sheria iweke kuwa raisi wa nchi asiwe mwenyekiti wa chama. Hata kama alikua mwenyekiti akichaguliwa tu basi anaachia uongozi wa chama kwa watu wengine. Hii ya sasa hivi raisi ni mwenyekiti wa chama ni mbaya sana. Ukiwa raisi unatakiwa kutumikia wananchi wote bila kujali ni wanachama wa chama gani. Kwanza hata kujihusisha na mambo ya chama iwe mwiko. Ndio sera zake zitakazokua zinatokana na chama chake lakini kujihusisha na chama ni mbaya.
Kubwa sana ambalo linahitaji kubadilika pia ni kuwa sheria iweke kuwa raisi wa nchi asiwe mwenyekiti wa chama. Hata kama alikua mwenyekiti akichaguliwa tu basi anaachia uongozi wa chama kwa watu wengine. Hii ya sasa hivi raisi ni mwenyekiti wa chama ni mbaya sana. Ukiwa raisi unatakiwa kutumikia wananchi wote bila kujali ni wanachama wa chama gani. Kwanza hata kujihusisha na mambo ya chama iwe mwiko. Ndio sera zake zitakazokua zinatokana na chama chake lakini kujihusisha na chama ni mbaya.
Nimeona pia katika mapato ya
serikali ya muungano moja wapo ni ushuru wa bidhaa. Halafu ya pili ni michango
itakayotolewa na hizi nchi kwa kuwa member wa muungano huo. Sasa swali langu ni
kuwa kama kila nchi itatoa dues zake katika
muungano huo hizo ushuru wa bidhaa ni bidhaa gani? Serikali ya muungano itakua
na control ya bidhaa za nchi gani iwapo kila nchi itatakiwa kucontrol ushuru wa
bidhaa zake ili iweze kutunza serikali zao na kulipa dues za hiyo serikali ya
muungano? Na madeni wakikopa ni nchi ipi hiyo italipa lipi au kwa asilimia gani
kila nchi itatakiwa kulipa madeni hayo? Kabla hawajafikiria hili la serikali
tatu ni bora kujibu maswali mengi sana
yatakayojitokeza huko mbeleni.
Na pia wamesema kila nchi
itaruhusiwa kujiunga au kujiondoa katika mashirika ya kimataifa
ipendavyo. Sasa kama kila nchi itaruhusiwa kufanya hivyo na katiba ya muungano
inasema mwakilishi wa Tanzania
katika mambo ya nje ni raisi wa jamuhuri ya muungano hii kweli inamake sense? Ina maana mfano Tanzania
Bara imejiunga katika shirikisho fulani na raisi au viongozi wa jamuhuri ya muungano ndio wataenda kuwakilisha huko
hivyo Zanzibar itaingia gharama za kusupport
shirikisho hilo
bila kupata faida yeyote? je kama Zanzibar wakijiunga na shirikisho aabalo tanzania bara haiamini misingi ya hilo shirikisho haitakua kusupport kitu ambacho hawakiamini? Je kuna usawa kweli hapo? Na kama shirikisho walilojiunga upande mmoja hawakubaliani nalo itakuaje?
Katika kipengele cha hela
wamezungumzia kwa ufupi sana
na kuachia bunge majukumu. Ni bora kuingiza mambo ya msingi katika katiba kama
bunge likitunga sheria huko mbele itakua kuongezea au kubadilisha kutokana na
wakati huo kama inahitajika. Lakini wakati huu
ambao wananchi wanapewa direct voice ya kutengeza katiba ni bora kuingiza mambo
yote ya muhimu. Hela ya jamuhuri ya muungano ni ipi? Benk kuu ya jamuhuri
itashughulikia hela gani? Je kutakua na hela tofauti kwa kila hizi nchi na hela ya muungano pia? Nini
adhabu ya mtu akitumia hela ya nchi nyingine nchini Tanzania? Kwa sababu kwa mtindo
uliopo sasa hivi Tanzania wa
watu wanalipwa kwa kutumia tshs lakini wanajikuta wanalipia huduma mbalimbali wakiwa
ndani ya Tanzania
kwa kutumia US$, hiyo ni uonevu kwa wananchi wa hali ya juu.
Serikali ni mtetezi wa wananchi hivyo inatakiwa kuangalia hii na pia serikali
ni mtetezi wa hela ya nchi yake kwa kuruhusu hela za nchi za kigeni kutumika nchini
ni kuzidi kuishusha thamani ya hela ya Tanzania kwa sababu mahitaji yake
yanakua yanapungua. Sasa katiba inasema nini kuhusu hilo?Bunge lina maslahi yake ndio maana mpaka sasa hivi wala hawajali wakiona hela ya US$ inatumika katika huduma nyingi za nchi. Hivyo sasa hivi katiba ya nchi imkomboe mwananchi wa kawaida.
Jaji mkuu, makamu wa jaji mkuu
na majaji wa mahakama kuu mimi naona wateuliwe na raisi lakini bunge liwachunguze
na kuwakubali. Hivyo kwavile kila kipindi cha kuongeza jaji mwingine
kitachukua muda mrefu sana
basi kusiwe na ukomo wa umri. Jaji akichaguliwa na akapita basi iwe mpaka kufa,
kujiuzulu au kuondolewa kwa makosa fulani. Hiyo itasaidia kuwa na waadilifu,
itapunguza muda wa kuchagua jaji wengine kila mara na pia kwa mtu anayejitunza
vizuri miaka 70 ni mdogo sana bado wisdoms zake
zinahitajika katika taifa sana
tu. Na pia kusema wasiwe wanachama wa
chama chochote sio jambo zuri na pactical sio kweli. Ni bora kujua sera zake ni zipi hadharani. Sasa ina
maana mtu akihisi kuwa kuna siku atachaguliwa kuwa jaji hivyo aache kuwa na chama au
kufuata sera za chama fulani? Utafahamu mtu utu wake kwa chama anachokifuata
kinasimamia sera gani. Kwa vile hao majaji watakua wamaisha basi raisi mwingine
akiingia itabidi ajifunze kufanya kazi na majaji ambao waliteuliwa na raisi
mwingine hata kama wanafuata chama chake au
la. Hiyo ndio demokrasia ya kweli.
Wakuu wa mikoa/Wilaya kuepuka
kushughulikia hili jambo katika katiba hii ni kuirudisha nyuma zaidi Tanzania
kimaendeleo. Wakuu wa mikoa na wilaya kwa njia hii wanayoteuliwa hawafanyi kazi
kabisa kwa ajili ya mikoa yao
bali kwa kulinda kazi zao. Hivyo wengi wao watakubaliana au kupingana na
wananchi kwa jambo lolote kwa kusikiliza sauti ya boss wao. Na hata kama kuna jambo walikua wanataka katika mikoa yao once raisi akisema no wao wanakua hawana jinsi bali kukubaliana naye ili walinde kazi zao. Na kama kuna jambo wanajua kabisa halitasaidia maendeleo ya mkoa wao lakini once raisi akisema yes basi wanakubali ili kulinda kazi zao. Na pia kama
tunavyoona kila siku hawa watu wakiharibu au wakionekana hawajafanya kazi
mkoa/wilaya fulani wanahamishiwa sehemu nyingine bila kujali manufaa yao katika huo mkoa/wilaya
ni yapi. Imefika sasa wakati wa kubadili hii system ya kuwateua viongozi hawa ili waweze kufanya kazi zaidi ya kuleta maendeleo katika mikoa yao kuliko kulipwa tu bila kufanya lolote na kuwaachia mambo yote ya maendeleo wabunge. Ni bora hawa wakuu wa mikoa/wilaya wakachaguliwa na wananchi sasa.
Na kama
spika wa bunge la muungano asiwe mwanasiasa so be it lakini wa Tanzania Bara ni
lazima awe mwanasiasa. Kusema spika wa
bunge na naibu wasiwe wanasiasa hiyo ni kujidanganya na itaongeza indirect corruption
na unafiki. Spika atakua na chama chake anachokipendelea au kurubuniwa na
supporters wa chama fulani lakini mbele ya macho ya watu anaweza kujifanya yupo
neutral. Spika wa bunge awe anatoka kwenye chama chenye wabunge wengi katika
kipindi cha bunge bila kujali raisi anatokea katika chama gani. Na ili uamuzi
wake akiutoa watu wanajua fika ameutoa kwa vile yeye ni mwanachama wa chama
fulani.
Kwa upande wangu uraia ningeona
ni vizuri kuweka uraia wa Tanzania
unapatikana kwa njia hizo walizozielezea kama mtoto huyo anazaliwa nje ya nchi
lakini kila mtoto anayezaliwa nchini Tanzania
kama wazazi wake hawako nchini kwa kufanya kazi za kidiplomasia basi hao watoto
waruhusiwe kupata uraia kama wazazi wao watapenda. Wakifanya hivyo wataisaidia sana Tanzania
miaka ya huko mbele. Kuna talents nyingi zitapotea sana kwa kuacha kuwapa uraia hao
watoto.Uraia wa tanzania uwe by birth..Ikiwa na maana ukizaliwa kwenye ardhi ya tanzania automatic unakua raia wa tanzania iwapo kama wazazi hawatataka awe raia wa nchi wanazotoka. Mtoto akifikisha miaka 18 ni lazima kupata passiport ya Tanzania au ya nchi wazazi wake wanayottoka kwa vile Tanzania haina uraia wa nchi mbili.
Wabunge wakuteuliwa waondolewe
iwe hii ni katiba ya muungano au ya Tanzania bara. Nini faida ya
kuwaweka tena hao wabunge kama mawaziri
watakua wanateuliwa? Mawaziri wakiteuliwa watakua wa sehemu zile ambazo hawa
wabunge wa kuteuliwa walikua wanateuliwa ili kujaza hizo nafasi. Hawa wabunge wakuteuliwa
hawafanyi kazi kuwawakilisha wananchi kama vile walivyo wakuu wa mikoa na wilaya bali wanafanya kazi kwa kuwalinda
waliowateua. Wabunge wa majimbo huwa wanawakilisha wananchi wote bila kujali
jinsia zao, umri wa wao au hali zao. Hivyo imefika muda wa kuodoa wabunge wa kuteuliwa Tanzania.
Na pia ni vizuri kama walivyoweka mawaziri wawe at least na shahada na
ujuzi wa idara wanazokwenda kuzitumikia ni muhimu lakini kitendo cha kuweka kuwa rais awe
na sahada ni kukiuka misingi ya usawa katiba inayoizungumzia. Naelewa miaka inavyokwenda kila mtu anayetaka kugombea uraisi atakua na shahada lakini kwa kuweka hivyo kwenye katiba hapo wanavyofanya ni kuwa yule mtoto
anayezalliwa katika familia masikiri hana right sawa na yule anayezaliwa kwenye
familia ya wazazi wanaojiweza ambayo yeye guarantee atakwenda kupata shahada iwe amefell
au la. Si tunaona wengi hawafanyi vizuri na bado wazazi wao wanawapeleka nchi za nje
kupata shahada? Je mtoto wa masikini ni ipi nafasi yake ya kulitumikia taifa lake? Kwanza shahada sio bure Tanzania kama
miaka ya nyuma kama watatoa shahada hiyo bure
basi ni sawa kwa vile hapo kila mtoto ana chance ya kuipata hiyo shahada na ni juhudi zake na bidii za mtoto huyo ndio zinatoafutisha hapo na sio hela. Raisi wa nchi kigezo cha sijui shahada lazima kiondolewe. Kwanza elimu haihusiani na uongozi bora. Kama ingekua hivyo basi Tanzania ingetakiwa iwe na maendeleo sana sana kuliko hata USA kwa vile ukiangalie elimu walizo nao bunge la Tanzania na House of representative ya US kwa asilimia bunge la Tanzania linazidi kwa elimu.
Universal education.
Ukiangalia sasa hivi Tanzania
kuna system nyingi sana
za elimu. Katiba haijaweka elimu ya Tanzania iwe ya mfumo upi kwa
kufundisha. Bila kuweka kwenye katiba elimu ya Tanzania ni ipi ndio kunaendelea
kuwa na matabaka mengi sana na watu kujikuta wakitoka lets say form six
wakienda kufanya advance diploma ni repetition ya mambo mengi iwapo wanachukua mfumo
fulani. Hivyo ni heri kuweka std kama ni America system shule zote za Tanzania
zifuate hiyo na kama ni European system basi iwe kwa kila shule hata kama ni ya
serikali au private. Na vyuo vya juu navyo viweke curriculum zao kufuata za
elimu za chini ili kusaidia wanafunzi kutolipa hela na kurudia rudia vitu hivyo
hivyo tena bila kuwa credited cheti cha maana. Hiyo ni kupoteza hela na muda wa watanzania wengi.
Kila jimbo liwe na wawakilishi
wawili ni sawa lakini hii ya kuweka kuwa ni lazima mmoja awe mwanamke na mwingine awe
mwanamme naona hilo
limepitwa na wakati. Kuna wanawake wengi sana
wana elimu na ujuzi kama wanataka kuingika katika kazi hii ya kulitumikia taifa
kwa kuwa wawakilishi basi waingine na kugombania kama
wanaume. Nchi ikiwa bado inapeleka watu kwa ajili ya jinsia katika mambo ya
kupigiwa kura sio kulisaidia taifa. Ni kuonyesha kuwa bado wanawake ni wadhaifu na hiyo inazidisha hata akili
zao kufikiria hivyo. Ulimwengu wa leo umekua mdogo sana
hivyo ina maana kuna watu wengi watatoka Tanzania na kwenda kuishi nchi
nyingine. Sasa kuwalea lea wanawake kwa kuwapa priviledges na favoritisms kwa ajili
ya jinsia wakienda kushi nchi nyingine watashindwa kuishi kabisa kwasababu wamezoea
kuwa favored. Usawa wa kila mtu uwekwe na kujulikana katika sheria. Zikishawekwa vizuri na kuhakikisha zinafuatiliwa basi hakuna tofauti kati ya mwanamke na
mwanamme katika ulimwengu huu kiutendaji. Wakifanya hivyo kuna wanawake wengi wataingia bungeni kwa ajili ya jisia zao lakini kazi hawaijui je hiyo itamsaidia vipi mtanzania wa kawaida? Au inamfundisha nini yule mtoto wa kike? Ina mfundisha kuwa kwa ajili ya jinsia yako hata usipojitahidi sana unaweza kupitishwa pitishwa tu katika sehemu nyingi tu. Hilo sio somo zuri kwa mtoto wa kike wa kitanzania. Wawakilishi wawe wawili na it doesn't matter kama wakiwa wote ni wakiume au wote wakike as long wamechaguliwa kihalali.
Haki za mfungwa zionyeshwe
kimaandishi kuwa ni siku ngapi mtu anaruhusiwa kukaa jela bila kufunguliwa mashtaka.
Walivyosema “mapema’ katika lugha ya sheria hiyo inaweza kuwa na maana nyingi sana. Wakisema "afikishwe
mahakamani mapema" inaweza kuwa week, mwezi au hata mwaka kwa mwingine ataita
hiyo mapema. Kama mtu amewekwa jela iwekwe sheria kuwa ni masaa 48 au 72 au week tu
kama waliomshika wameshidwa kutengeneza kesi yao
basi aachiwe na iwe hakuna kama wamemfungulia mashitaka haraka haraka na wakashindwa kuprove basi iwe hakuna kumshika tena kwa kosa hilo
hilo. Hii
itapunguza hata idadi ya watu walioko jela ambao wanashikwa tu bila sababu ya
msingi na kuweka jela bila kufunguliwa mashitaka kwa muda mrefu sana. Na wakati mwingine police
au watu waliowashitaki wanakua hawana kesi ya maana bali uonevu wa watu hivyo watu
wanakaa jela tu na katiba haina mahali inapoonyesha kuwatetea. Na itawafanya
wajue kuchunguza kitu kabla ya kukimbilia kumweka mtu jela na mwishowe wanakua
hawana kesi wanaishia kumwachia mtu. Huo ni uonevu wa haki za watu. Kuwe na
muda kamili na uonekane kwenye katiba.
Pia hawajaonyesha sheria ya
kuchukua, kumkamata mtu au kusearch properties za watu kama
nyumba, gari na sasa hivi simu. Iwe kuna sheria kama mtu akikubali kusechiwa
katika nyumba yake ni sawa lakini kama
akikataa police lazima wawe na searching warrant kutoka mahakamani unless wanachokisearch haraka hivyo kinahatarisha usalama wa taifa. Sio kuingia
tu kwenye nyumba za watu na kusearch bila kujua wanatafuta nini, kukamata watu
bila kujua wanaowakamata ni watuhumiwa waliokua wanawatafuta kweli au la na
kuchukua mali
za watu bila idhini yeyote. Hilo nalo ni muhimu kuonyeshwa kwenye katiba.
Viongozi wa umma kuonyesha mali
zao na za watoto wao wasio na umri zaidi ya miaka 18 ni vizuri lakini wangeweka
watoto wao wote bila kujali wana umri gani kwa vile wengine watapewa vitu na
wazazi wao na kujifanya kuwa wamejitengenezea wenyewe. Au watapewa contract na
watu wanaofanyiwa favor na baba yao
na kutajirika haraka haraka ila ukweli unaojulikana kuwa kila kitu sio halali lakini
hamna mtu wa kusema kwa vile hakuna sheria. Wakati mwingine muda wa utajiri huo haulingani na
muda wa huyo mtoto alivyoanza kufanya kazi hivyo ni bora wote waonyeshe na
jinsi walivyojiingizia hiyo hela kila mwaka. Hiyo ndio price to pay ya mzazi
akishaamua kuingia kwenye utumishi wa umma. Afahamu kuwa kuchagua kuwa mtumishi wa umma
ni wito na pride kwa familia yake na vizazi vijavyo na sio kujipatia utajiri wa haraka haraka. Na itawafanya kabla ya kukimbilia
uchu wa uongozi waweze kukaa chini na familia zao na kuwashirikisha katika
maamuzi ya kutaka kuwa mtumishi wa umma. Faida na hasara zake na watoto wake
wote wawe wanajua watakua kwenye kioo cha umma.
Kodi ni zipi? Na ni nani
anatakiwa kulipa kodi? Ingetakiwa kila raia wa Tanzania mwenye kufanya kazi lazima
alipe kodi ya jamhuri ya muungano regardless of where he/she lives. Hata kama
ni cent moja kuchangia kitu ni muhimu sana. Inampa mtu sauti zaidi na moyo
wakufuatilia mambo ya nchi kwa vile anajua hela yake inachukuliwa. Huu ni muda
wa kuweka kuwa kila mtu anayeishi Tanzania kwa kipindi cha mwaka
mmoja na kuendelea aonyeshe kwenye department ya treasury kuwa ametengeneza shilingi
ngapi kwa mwaka ule na amelipa kodi shilling ngapi. Kama
nchi inataka maendeleo inatakiwa ianzie kwenye katiba. Kila mtu mwenye umri wa
kufanya kazi aonyeshe. Itasaidia kwa upande wa wananchi na upande wa serikali
pia kuweza kukusanya kodi. Na kila mtanzania anayefanya kazi nje na ndani ya
nchi basi kama ametengeneza zaidi ya kiasi fulani ( iwekwe kwenye katiba) basi alipe ushuru. Yes itaoneka kuwa hii haitawezekana lakini hakuna jambo lisilowezekana. Litachukua muda lakini inawezekana.
Katika jeshi la wananchi
wamesema tu jeshi la wananchi wa Tanzania
lakini Jeshi la Polisi wamesema ni jeshi la police wa Jamhuri ya Muungano wa Tanzania?
Hizo lugha hapo ni tata. Bora kieleweke. Isije kuwa jeshi la wananchi la Tanzania likalipwa na Tanzania
bara lakini likatumika kulinda jamuhuri ya muungano…Ni heri waandike kila kitu
kieleweke kuwa ni jeshi la wananchi wa jamuhuri ya muungano wa Tanzania.
Na pia wakisema kila mtoto ana haki ya kupata malazi na chakula je ninani anatakiwa kutoa hayo? je ni mazi au serikali. Ni bora iwekwe ili hawa watoto wa mtaani ijulikane ni nani wa kushitakiwa. ongezeko la watoto wa mitaani ni kwa vile hakuna mtu wa kushikwa katika hili. Serikaliinatakiwa kuweka kwenye katiba mtoto (umri uwekwe) asipopata hayo basi mzazi anashitakiwa. hii itawafanya wanaume na wanawake pia wawe wanafikiria mara mbilimbili kabdla hawajaamua kuzaa mtoto.
Neno umri halijawekwa katika
katiba..imewekwa kila kitu kama bila ubaguzi wa rangi, kabila, jinsia, na dini lakini
hawajaweka umri. Inatakiwa watu wawe protected kwa umri kwa vile kuna age
discrimination sana sana
Tanzania na hakuna mtetezi
wa hilo. Kila
siku unaona wameweka kwenye ajira mtu asizidi umri fulani. Hiyo ni age
discrimination na inaonyesha katiba imeachia mwanya ili hilo liendelee tu nchini. Kama ni equal right for everyone wasingeweka
hayo hapo juu ya rangi, kabila, jinsia na dini wangeacha wazi ili kila kitu kiwe ni agaist
the law kama mtu akibagua. Lakini kuweka hayo
mengine na kuacha umri ni kuongeza mwanya wa ubaguzi nchini Tanzania.
Mambo kama legal marriage ni
ipi Tanzania.
Sasa hivi tunaona ulimwengu unavyobadilika mambo mengine yakiachwa kwenye
katiba ni kutojitahidi kutunza misingi ya Tanzania. Je katiba inasema nini
katika ndoa za watu wa jinsia moja? Kama
haisemi chochote ina maana inaruhusu? Na je hao watu wa jinsia moja wakioana na wakiachana
katika kugawana mali
etc ni nani atakua mtetezi wao? Ni bora kuonyesha misingi ya Tanzania katika hili.
Pia Tanzania kuna ndoa hasa za kiislamu kuwa wanaruhusu mtu kuoa wanawake zaidi ya mmoja je katiba ya nchi inasemaje kuhusu hili. Kama inaruhusu basi iweke hadharani kuwa katiba ya Tanzania inaruhusu one to many au many to one...weka katiba. Kuacha hivyo ina maana watu wenye dini ya kikristo ndoa zao ni one to one, wenye dini ya kiislamu ni one man to many women. Na je wasio na dini itakuaje? Je ni legal Tanzania kwa mwanamke mmoja kuolewa na wanaume wengi pia? Kwa vile katiba hajasema chochote kuhusu hili ina maana anything goes. Siku mwanamke akiolewa na wanaume wengi atakua na haki sawa sawa katika kila mume kama yule aliyeolewa na mume mmoja au katika ndoa yenye mwanamke zaidi ya mmoja. Katiba inatakiwa kusema haya wazi bila kuachia dini na mila za jadi kuamu.
Pia Tanzania kuna ndoa hasa za kiislamu kuwa wanaruhusu mtu kuoa wanawake zaidi ya mmoja je katiba ya nchi inasemaje kuhusu hili. Kama inaruhusu basi iweke hadharani kuwa katiba ya Tanzania inaruhusu one to many au many to one...weka katiba. Kuacha hivyo ina maana watu wenye dini ya kikristo ndoa zao ni one to one, wenye dini ya kiislamu ni one man to many women. Na je wasio na dini itakuaje? Je ni legal Tanzania kwa mwanamke mmoja kuolewa na wanaume wengi pia? Kwa vile katiba hajasema chochote kuhusu hili ina maana anything goes. Siku mwanamke akiolewa na wanaume wengi atakua na haki sawa sawa katika kila mume kama yule aliyeolewa na mume mmoja au katika ndoa yenye mwanamke zaidi ya mmoja. Katiba inatakiwa kusema haya wazi bila kuachia dini na mila za jadi kuamu.
Rights za wazazi hawajaziweka pia. Tunakoelekea ni bora kuweka right za wazazi kwenye katiba.
Watoto wa siku hizi hawakui au hawaonyeshi kupenda kujitegemea bali wanakaa
nyuma kusubiri wachukue vitu vya wazazi wao na pia hawawatunzi baada ya kuwafilisi kila kitu au kuspend kila kitu cha wazazi wao. Ni bora kuweka
haki za wazazi. Pia wazazi wanawajibika
kuwatunza watoto wao mpaka miaka mingapi kisheria. Bila kuweka hili ndio
tunaona watu wengi wanazaa na kuacha watoto wao tu mitaani wateseke. Kuachia
jadi na mila ni kuendelea kuachia wengi wateseke. Haki za wazazi zieleweke na mtu akizaa mtoto ajue sheria inamshika katika kutunza huyo mtoto mpaka afikie umri fulani.Hii pia itasaidi akupunguza umasikini Tanzania kwasababu watu watakua wanafikiria kabla ya kukimbilia kuzaa zaa tu na kuachia bibi na babu au ndugu watunze yule mtoto. ni bora katiba iseme kabisa.
Adoption, katiba inasemaje kuhusu
hii. Kuna wengi tunajua jinsi ilivyo na uchungu unapochukua mtoto wa mtu wakati
akiwa na shida na kumtunza na kumfanya wako. Mara anapokua anaendelea vizuri mara familia za yule mtoto anapotoka zinakuja kumchukua mtoto wao bila hata kuangalia mtu
kwa kukaa na yule mtoto umeinvest kiasi gani financial au emotional. Lakini kwavile
hakuna sheria katika katiba katika hili basi mtu unaishia kumwachia yule mtoto.
Iwekwe sheria kuwa mtu akitunza mtoto wa mtu hata kama
hawajaandikiana mahali lakini akikaa naye kwa muda fulani (muda upangwe) basi anakua mtoto
wake kabisa. Na hakuna mtu kuja kumchukua huko baadaye. Wao ndio wanakua kama wazazi kabisa wa huyo mtoto na kuwa chini ya sheria kudaiwa kumsomesha. Sio hii unatuza mtoto kama ni wa kike wanandugu wa huyo mtoto wakishaona amekua binti sasa wanajidai kuja kumchukua ili waendelee kumtunza kumbe wanataka wakamwozeshe ili wapate mahari.
Na jambo la uzazi ni bora kulianhgalia. Huko tunakoelekea kuna
mambo ya surrogate mothers’ yatakwenda Tanzania. Je wamejiandaa vipi katika mambo haya na right ni zipi kwa hilo Tanzania.
Wengi wataingizwa kwenye hizi biashara bila kujua haki au sheria zao ni zipi. Wengi
watatumia wanawake hao na kujikuta wanalipa mara nyingi na mwisho wa yote
hawampati huyo mtoto. Weka kama mtu wamekubalina kufanya
hivyo nini rights zao? Na huyo mtoto akizaliwa atakua raia gani?
Katiba inasemaje kuhusu mambo
ya mirathi? Wamesema kwenye katiba ardhi ni muhimu Tanzania
na kama biandamu wote ni sawa. Je katiba
inasemaje kuhusu hili. Kama mtu akizaa watoto wengi na wengine nje ya ndoa, je hao watoto hawana haki
ya kurithi chochote kwa baba yako hata kama
walikua watoto wa nje ya ndoa? Ni muhimu kuweka haki zao katika katiba. Kuna
watoto wengi sana wanaishia kuteseka wakat baba
zao walikua na hela nyingi sana za kuweza kuwatunza.
Hao watoto hawakuomba kuzaliwa katika mazingira hayo na wala kosa sio lao hivyo
serikali inatakiwa kuwatetea katika hili. Weka kila kitu kijulikane kuliko
kuiachia jamii na mila.Tunaojua jinsi watoto wa kambo tena wakiume wanavyobaguliwa. Siku hizi kuna DNA unaweza jua kabisa kuwa huyu ni mtoto wa mtu fulani kiurahisi sana na sio kusema sikutambuishwa wakati akiwa hai. Sheria ziwekwe kuwalinda hawa watoto, wanawake, watoto wa kambo, watoto wa kike etc.
Ni muda wa kuondoa posho kwa
watumishi wa uma. Kutumikia umma ni wito na mapenzi ya mtu kwa nchi yake. Wako wengi
wangependa kufanya kazi hiyo kwa moyo wote bila hata posho. Hivyo ni muda wa
kuondoa posho serikalini. Kwanza posho ni hela ambayo ni kama
rushwa. Hawailipii kodi na wala huwezi jua mtu huyu kapata ngapi kwa mwaka. Hivyo ni bora kuput kila kitu katika mshahara. Marekani nchi kubwa kama
hii lakini hawana posho na wawakilishi wao mara nyingi wanaamua kuwaacha
familia zao katika majimbo yao na wakiwa Washington DC
wakati wa vikao wanaamua kushare nyumba na wawakilishi wengine na wengine
wanaweka makao katika office zao ili kusave hela. Kwa vile hawana posho za hivi
wala vile kama Tanzania
wakati wao wana nchi yenye uchumi wote huo na nchi yao
haitegemei msaada kufeel gab ya budget yao. Benefits wanazopata ni kama za wafanyakazi wote wa serikali. Kuweka posho katika katiba sio halali kabisa. Utumishi wa umma ni sacrifice na
mapenzi ya mtu kutumikia taifa na sio kujitajirisha na posho. Na ukiweka hivyo utajua kabisa
ni nani anapata hela nje ya rushwa na kujitajirisha kwavile utajua mishahara yao ni kiasi gani. Hivi
sasa wengi wanatajirika haraka haraka na kusingizia kuwa posho zao hawaitumii bali ni
kusave na kufanya hayo mambo. Ondoa posho kwa viongozi wa umma. Kila mfanyakazi anafanya kazi kwenye mazingira magumu Tanzania. Watumishi wote wa umma basi wapewe posho na sio wa ngazi za juu tu kama ni hivyo.
Pia hawajaweka haki za mfanyakazi Tanzania. Katiba inatakiwa iseme yote yatakayomsaidia mfanyakazi yeyote na kuacha kuwa watumwa nchini mwao. Masaa ya kufanya kazi kwa week yaeleweke na baada ya hapo ijuilikane ni overtime. Hii itasaidia hata wafanyakazi wa ndani wanaotumikishwa kama punda, hawapumziki na msahara sio mwingi. Maendeleo ya nchi yanapatikana pale serikali inapowalinda wafanyakazi wake. Umri wa kufanya kazi ni bora ujulikane kwenye katiba pia. Itasaidia kupunguza underage workers. Watu
wanaowafanyiza kazi watoto hao hawawalipi vizuri na pia wanafanya wasiende
mashuleni. Na hii inakwenda na wakulima na wafugaji haki zao ni zipi? Tunajua uti wa mgongo wa nchi ni wakulima je wao wanakua protected vipi kwenye katiba ya nchi?
Sheria za watu kuwa na bunduki ni zipi? Katiba inasemaje kuhusu hili? Nani anaruhusiwa kuwa na bunduki Tanzania na nani haruhusiwi? Ni bunduki za aina gani zinaruhusiwa kwa raia? Je watu ambao sio raia wa Tanzania wanaruhusiwa kuwa na bunduki wakiwa nchini? Katiba ionyeshe kabisa katika usalama wa taifa.
Haki za mteja nazo ni zipi (consumer rights)? Zinatakiwa zionyeshwe kabisa kwa sababu quality zimepungua sana za bidhaa na huduma. Utapeli umekithiri Tanzania.hakuna haki za mteja kabisa. Zikiwekwa hizi kwenye katiba hata wauzaji au watoa huduma hao wataweza kufanya kila kitu kwa umakini na hata mashirika mengi yatabidi kuwahamasisha wafanyakazi wake kujua kutoa quality products au services kwasababu inajua kama sheria ya nchi inawalinda wateja basi wao ndio watakua sued kwa kuwaachia hayo yafanyike katika mashirika yao. Watu wanakufa kila siku na ajali a mabasi lakini hakuna kinachoendelea zaidi ya watu kupotea ndugu zao na wafanyabisahara zao kuendelea kutajirika tu.
Na mimi swali langu baada ya hayo yote ni hili kama hapo wanaposema mtoto ana haki ya kupata malezi bora na elimu. Je baada ya hii katiba kuanza kutumika kwa mfano wazazi wa watoto wa mitaani watashitakiwa au ni serikali itatakiwa kutunza hao watoto na kuhakikisha wote wanaishi kwenye mazingira mazuri na kwenda shule? Kwa sababu ukishaweka hiyo right katika katiba ina maana mtu asipofanya hiyo basi amevunja sheria za nchi hivyo ni nani atakua responsible hapo?
Mtu ambaye haisaidii Tanzania kabisa ni yule anayekubali jambo au kukataa jambo bila kuwa na sababu yeyote na yule mtu ambaye hajishughulishi kusoma katiba hii mpya anakaa tu kusubiri viongozi wasome na kuijadili halafu yeye anakubaliana na maoni yao kwa viletu ni mpenzi wa chama hicho. Watu hao ni JANGA kubwa sana la taifa. Kama wewe ni mmoja wa hao jaribu kuanza kutumia akili yako uliyopewa na Mungu, kutumia haki yako uliyopewa na nchi na utaona maendeleo ya haraka katika maisha yako, ya watoto wako na ya vizazi vijavyo. Remember If you don't stand for something, you'll fall for anything.
Haya ni maoni yangu tu ..........I hope na wewe una yako....je maoni yako ni yapi? Natumaini watu watazidi kuchambua katiba hii na yakiwekwa pamoja kuna uhakika wa kupata katiba Tanzania inayokwenda na wakati kwa manufaa ya wananchi wote na vizazi vijavyo...
Mungu Ibariki Tanzania
Mtu ambaye haisaidii Tanzania kabisa ni yule anayekubali jambo au kukataa jambo bila kuwa na sababu yeyote na yule mtu ambaye hajishughulishi kusoma katiba hii mpya anakaa tu kusubiri viongozi wasome na kuijadili halafu yeye anakubaliana na maoni yao kwa viletu ni mpenzi wa chama hicho. Watu hao ni JANGA kubwa sana la taifa. Kama wewe ni mmoja wa hao jaribu kuanza kutumia akili yako uliyopewa na Mungu, kutumia haki yako uliyopewa na nchi na utaona maendeleo ya haraka katika maisha yako, ya watoto wako na ya vizazi vijavyo. Remember If you don't stand for something, you'll fall for anything.
Haya ni maoni yangu tu ..........I hope na wewe una yako....je maoni yako ni yapi? Natumaini watu watazidi kuchambua katiba hii na yakiwekwa pamoja kuna uhakika wa kupata katiba Tanzania inayokwenda na wakati kwa manufaa ya wananchi wote na vizazi vijavyo...
Mungu Ibariki Tanzania
No comments:
Post a Comment